Saturday, March 13, 2010

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

ΤΑ ΙΠΤΑΜΕΝΑ ΑΡΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ

Η Ιλιάς αποτελείται απο 15.692 στίχους διαιρεμένους σε 24 ραψωδίες με θέμα τον Τρωϊκό πόλεμο. Ένα απο τα πιό κύρια χαρακτηριστικά της Ιλιάδος είναι οι παρεμβάσεις και η μεγάλη συμμετοχή των θεών στα δρώμενα.

Ο ποιητής στις περιγραφές του χρησιμοποιεί πάρα πολλές παρομοιώσεις, τόσο γλαφυρές κι επιτυχημένες, που ωρισμένοι ερευνητές έχουν εκφράσει αμφιβολίες ακόμη για το αν ήταν τυφλός.

Ας δούμε δύο τυχαία παραδείγματα:
Στο μεταξύ ο Στρατός έτρεχε να μαζευτή. Όπως είναι τα σήνη απο πυκνά μελίσσια, που όλο και καινούρια βγαίνουν απο καμουφλαρισμένο βράχο και τσαμπιά-τσαμπιά πετούν επάνω στ' ανοιξιάτικα λουλούδια και πετούν κοπαδιαστά άλλα εδώ και άλλα εκεί, έτσι κι απο αυτούς πλήθη πολλά προχωρούσαν στην συγκέντρωσι, ομάδες-ομάδες απο τα καράβια κι απο τις σκηνές, εμπρός από την χαμηλή ακρογιαλιά (Ιλ. Β 85-93).

Όπως φωτιά χαλάστρα απλώνεται σε απέραντο δάσος στίς κορυφές κάποιου βουνού και η λάμψις φαίνεται απο μακρυά, έτσι κι αυτών που προχωρούσαν η λάμψις απο τον θαυμαστό τους χαλκό έφτανε μέσα απο τον αιθέρα στον ουρανό (Β 455-459).

Οί όμορφες αυτές παρομοιώσεις είναι ρεαλιστικές και αφορούν μόνο σε περιγραφές που αναφέρονται στους θνητούς.
Όταν οι περιγραφές αφορούν στούς θεούς, τα πράγματα έιναι τελείως διαφορετικά.
Αν ο ποιητής είχε διάθεσι να γράψει παραμύθια, τότε με τους θεούς είχε μεγάλη ευκαιρία. Μπορούσε να γράψη πλήθος φανταστικών περιγραφών.

Κι όμως στο έπος γίνεται ακριβώς το αντίθετο: Όποτε γίνονται αναφορές στούς θνητούς, υπάρχουν πάρα πολλές λεπτομέρειες κι εκτενείς περιγραφές. Οι αναφορές όμως στούς θεούς είναι πολύ λιτές, χωρίς παρομοιώσεις, μεταφορές και λοιπά καλολογικά στοιχεία.

ΟΙ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

Αφού όλοι συγκεντρώθηκαν, κάθε ομάδα υπό τις διαταγές των αρχηγών της, οι Τρώες προχώρησαν με κραυγές και πάταγο σαν τα πουλιά... Οι Αχαιοί ωστόσο ξεκινούσαν σιωπηλοί, με την επιθυμία να παραστέκεται ο ένας στον άλλον...έτσι ακριβώς κάτω απ' τα πόδια τους σηκωνόταν πυκνό σύνεφο σκόνης. Πολύ γρήγορα δε περνούσαν απ' την πεδιάδα (Ιλ. Γ 1-15).

Οι Τρώες λοιπόν ξεχύθηκαν με κραυγές και πάταγο σαν τα πουλιά. Πρόκειται για μιά πολύ ωραία, ακριβή και απλή περιγραφή του τρόπου με τον οποίο ξεκίνησαν οι Τρώες.

Εκείνο που προξενεί κατάπληξη είναι ο τρόπος που εγίνοντο οι μετακινήσεις των θεών. Τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι θεοί δεν περπατούσαν, δεν επήγαιναν με άρματα πάνω στη γη, αλλά πηδούσαν απο τον Όλυμπο, η πετούσαν.




Τα άρματα των θεών σήκωναν σκόνη πρίν ξεκινήσουν!

ΙΠΤΑΜΕΝΑ ΑΡΜΑΤΑ

Η Θετις, που ήταν η σπουδαιότερη απο τις πενηντα αθάνατες Νηρηίδες, κόρη του Νηρέα, μητέρα του Αχιλλέα, ήταν αργυρόποδη (αργυρόπεζα) (Ιλ. Α 538). Η λέξη αργυρόποδη πρέπει να είχε μεγάλη σημασία, γιατί επαναλαμβάνεται και σε άλλα εδάφια της Ιλιάδος, όταν ο Όμηρος αναφέρεται στην συγκεκριμένη θεά κι ίσως να έχει κάποια σχέση με τις μετακινήσεις της, οι οποίες γίνονταν πηδώντας:

Πήδηξε κάτω από τον φημισμένο Όλυμπο (Ιλ. Σ 616).
Πηδώντας κατέβηκε από τις κορυφές τού Ολύμπου (Ιλ. Ω 121).
Πήδηξε στα βάθη της θάλασσας απο τις κορυφές τού Ολύμπου (Ιλ. Α 532).

Μέσα στην θάλασσα πήδαγε και η Ίρις, η οποία δεν ήταν αργυροπόδη όπως η θέτις, αλλά ανεμοπόδαρη και γρήγορη  (Ιλ. Ω 95). Η Ίρις όπως και ο Ερμής, ήταν αγγελιαφόρος κυρίως του Διός, και της Ήρας.
Τα κλασικά χρόνια την παρίσταναν φτερωτή, συμβόλιζε γενικώτερα τον σύνδεσμο ανάμεσα στον Ούρανό και τη Γη.
Ανάμεσα απο τη Σαμοθράκη και την τραχειά Ίμβρο πήδηξε μέσα στο μαύρο πέλαγος... Βρήκε την Θέτιδα στη βαθιά σπηλιά... Της είπε, ότι την ζητάει ο Ζεύς, και ξεκίνησαν κι οι δυό μαζί, για να πάνε να τον συναντήσουν.



Γύρο τους το κύμα της θάλασσας παραμέριζε κι όπως ανέβηκαν στήν ακτή, ξεκίνησαν με ορμή κατά τον ουρανό και βρήκαν τον γυιό τού Κρόνου, που όλα τα βλέπει, και γύρο του κάθονταν μαζεμένοι όλοι οι άλλοι μακάριοι θεοί, που ζούν αιώνια  (Ιλ. Ω 77-92).

No comments:

Post a Comment